Softwarelijsten

Door José de Kruif  —    

Wie bewaarplaatsen voor code zoals Github en Bitbucket bezoekt, weet één ding zeker: er wordt enorm veel code geschreven waarvan een substantieel deel zeker (ook) geschikt is voor gebruik binnen de Geesteswetenschappen. Natuurlijk kun je binnen deze enorme verzamelingen gaan zoeken naar toepassingen voor je onderzoek en kijken of je het gebodene aan de praat krijgt. Sneller is het raadplegen van een voorgeselecteerde verzameling van gereedschap dat je niet hoeft aan te passen of te installeren. Waarbij iemand alvast kritisch heeft uitgezocht wat bruikbaar is voor welk doel en dat online voor gebruik heeft klaargezet.

Een probleem met dergelijke voorselecties is dat ze vaak nadat er een project voor is gestart niet meer worden bijgehouden. Veel voorbeelden daarvan zijn te vinden op de CLARIN websites. Andere lijsten zijn niet gericht of gecategoriseerd op vraag, bruikbaarheid enzovoort, maar op reclame voor de aanbieder. Zo publiceert het Nederlands eScience Center de Research Software Directory, met daarin ook tools die relevant zijn voor de Geesteswetenschappen. Maar de eerlijke vinder die geïnteresseerd rond begint te klikken in bijvoorbeeld de tekst mining tools, komt rap tot de ontdekking dat een groot aantal verwijzingen obsoleet zijn. Het betreft een simpele opsomming van toepassingen waar het eScience Center ooit bemoeienis mee heeft gehad. Deze etalage is een uithangbord, geen hulpmiddel.

De Koninklijke Bibliotheek heeft een relevantere uitstalling. Die is al met aanklikbare tools handzamer dan de platte lijst die eScience Center aanbiedt. De KB lijst bevat weliswaar hier en daar een dode link, maar verder vooral werkende demo’s zodat je echt inzicht krijgt in wat een tool doet. De KB tools zijn echter specifiek gemaakt voor de KB collecties.

TAPOR levert een bruikbare lijst van alle mogelijke soorten instrumenten, geschikt voor allerlei materiaal, maar deze lijst is 1552 items lang. De onderverdeling in 23 categorieën voorkomt niet dat zoeken toch nog tijdrovend kan zijn.

Het Digital Humanities Lab heeft de afgelopen jaren goed zicht gekregen op de soort toepassingen waar onderzoekers naar op zoek zijn en wat goed werkt. Daarom zullen we een eigen verwijsdirectory voor tools gaan inrichten. Daarbij zullen we ons niet beperken tot ons eigen aanbod, maar tools presenteren die in diverse (Humanities) vakgebieden wereldwijd worden gebruikt en waarvan ons is gebleken dat ze daadwerkelijk behulpzaam zijn voor onderzoek met een Digital Humanities component.